น้ำส้มควันไม้ หรือ น้ำวู้ดเวเนการ์ (Wood vinegar) คือผลผลิตที่ได้จากกระบวนการเผาถ่าน มีลักษณะเหลวสีน้ำตาลแดงหรือสีเหลืองอมน้ำตาล
ได้จากการควบแน่นของควันไฟที่เกิดจากการเผาถ่านในช่วงอุณหภูมิเผา 300 – 400 องศาเซลเซียส อุณหภูมิดังกล่าวทำให้สารประกอบต่างๆ ในไม้ฟืนสลายตัวด้วยความร้อน เกิดเป็นสารประกอบขึ้นใหม่ซึ่งมีประโยชน์มากมาย น้ำส้มควันไม้แตกต่างจากน้ำส้มอื่นๆ ที่ได้จากการหมัก หรือการกลั่น คือ มีสารประกอบหลากหลายกว่า โดยเฉพาะฟีนอลที่ได้จากการสลายตัว ของลิกนิน น้ำส้มควันไม้มีสารประกอบต่างๆ มากกว่า 200 ชนิดซึ่งได้จากการ สลายตัวของไม้ด้วยความร้อนจนเกิดเป็นสารประกอบใหม่หลายชนิด เช่น กรดอินทรีย์ และแอลกอฮอล์ชนิดต่างๆ ที่ได้จากการสลายตัวของเฮมิ เซลลูโลสและเซลลูโลส น้ำส้มควันไม้มีสารประกอบที่สำคัญได้แก่ น้ำ 85 % กรด อินทรีย์ 3 % และสารอินทรีย์อื่นๆ 12 % มีค่า pH 1.5-3.7
ประโยชน์ของน้ำส้มควันไม้
1. ด้านการเกษตร
ประโยชน์ด้านการเกษตร |
อัตราส่วน |
วิธีการใช้ |
|
1:20 น้ำส้มควันไม้ 5 ช้อนโต๊ะต่อน้ำ 1 ลิตร |
ฉีดพ่นก่อนปลูกพืช 15 วัน |
1:100 น้ำส้มควันไม้ 1 ช้อนโต๊ะต่อน้ำ 1 ลิตร |
ฉีดพ่นก่อนปลูกพืช 15 วัน |
|
1:200 น้ำส้มควันไม้ 1/2 ช้อนโต๊ะต่อน้ำ 1 ลิตร |
ราดโคนต้นทุก 7-15 วัน |
|
1:200 น้ำส้มควันไม้ 1/2 ช้อนโต๊ะต่อน้ำ 1 ลิตร |
ฉีดพ่นที่ใบทุก 7-15 วัน |
|
1:500 น้ำส้มควันไม้ 4 ช้อนโต๊ะต่อน้ำ 1 ปี๊บ |
ฉีดพ่นผลอ่อนหลังติดผลแล้ว 15 วัน และฉีดพ่นอีกครั้งก่อนเก็บเกี่ยว 20 วัน |
|
1:1,000 น้ำส้มควันไม้ 2 ช้อนโต๊ะต่อน้ำ 1 ปี๊บ |
ใช้แทนสารจับใบที่ผสมสารเคมีฉีดพ่น สามารถลดการใช้สารเคมีมากว่าครึ่งจากที่เคยใช้ แต่ห้ามใช้ร่วมกับสารเคมีที่มีฤทธิ์เป็นด่างหรือเกลือ |
|
1:1,000 น้ำส้มควันไม้ 2 ช้อนโต๊ะต่อน้ำ 1 ปี๊บ |
ใช้แช่เมล็ดพันธุ์พันธุ์นานประมาณ 20 – 30 นาทีหากเมล็ดพืชมีเปลือกหนา อาจเพิ่มเวลาการแช่นาน เพิ่มขึ้นเป็น 3-6 ชั่วโมง เพื่อช่วยให้เปลือกเมล็ดนุ่มอ่อนตัวลงทำลายการฟักตัวของเมล็ด |
|
นํ้าส้มควันไม้เข้มข้น 100 เปอร์เซ็นต์ |
หมักกับหอยเชอรี่บด เศษปลา เศษเนื้อ หรือกากถั่วเหลือง โดยใช้โปรตีนต่างๆ 1 กิโลกรัม ต่อนํ้าส้มควันไม้ 2 ลิตร หมักนาน 1 เดือน แล้วกรองกากออก เวลาใช้ให้ผสมนํ้า 200 เท่า |
2. ด้านปศุสัตว์
ประโยชน์ด้านปศุสัตว์ |
อัตราส่วน |
วิธีการใช้ |
1:100 น้ำส้มควันไม้ 1 ช้อนโต๊ะต่อน้ำ 1 ลิตร |
ราดพื้น คอกสัตว์หรือบริเวณที่มีกลิ่นทุก 7 วัน |
|
น้ำส้มควันไม้เข้มข้น 100% |
ฉีดพ่นที่ตัวสัตว์อาทิตย์ละ 2-3 ครั้ง |
|
นำนํ้าส้มควันไม้ไปผสมผงถ่านก่อนในอัตราส่วนนํ้าส้มควันไม้ 2 ลิตร : ผงถ่าน 8 กิโลกรัม |
นำผงถ่านที่ชุ่มนํ้าส้มควันไม้ไปผสมอาหารสัตว์ 990 กิโลกรัม จะได้อาหารสัตว์ในปริมาณ 1 ตันพอดี |
3. ในครัวเรือน
ประโยชน์ในครัวเรือน |
อัตราส่วน |
วิธีการใช้ |
1 : 50 น้ำส้มควันไม้ 2 ช้อนโต๊ะต่อน้ำสะอาด 1 ลิตร |
พ่น หรือราดบริเวณบ้านทุกๆ 7-15 วัน |
|
1 : 100 น้ำส้มควันไม้ 1 ช้อนโต๊ะต่อน้ำสะอาด 1 ลิตร |
พ่นบริเวณที่มีกลิ่นหรือถังขยะทุก 7 วัน |
|
น้ำส้มควันไม้เข้มข้น 100 % |
ทาบริเวณแผลทุกเช้าเย็น |
|
น้ำส้มควันไม้เข้มข้น 100 % |
พ่นหรือราดบริเวณรังมดหรือปลวก |
ข้อควรระวังในการใช้นํ้าส้มควันไม้
1) ก่อนที่จะนำนํ้าส้มควันไม้ไปใช้ประโยชน์จะต้องให้นํ้าส้มไม้ดิบที่ได้จากการเก็บดักควันไม้ตกตะกอนอย่างน้อย 3 เดือน เพื่อให้เกิดการแยกชั้นระหว่างนํ้ามันใส นํ้าส้มควันไม้ และนํ้ามันดิน
2) การนำนํ้าส้มควันไม้ไปใช้ประโยชน์ควรระวังอย่าให้เข้าตา เนื่องจากมีความเป็นกรดสูง
3) นํ้าส้มควันไม้ไม่ใช่ปุ๋ยแต่เป็นเพียงตัวเร่งปฏิกิริยา การนำนํ้าส้มควันไม้ไปใช้ในการเกษตรเป็นเพียงแค่ตัวเสริมประสิทธิภาพให้กับพืชที่ปลูกเท่านั้น ซึ่งไม่สามารถใช้แทนปุ๋ยได้
4) การใช้นํ้าส้มควันไม้เพื่อฆ่าเชื้อจุลินทรีย์และแมลงในดินนั้นมีโทษต่อพืชปลูก ควรทำก่อนการเพาะปลูกอย่างน้อย 10 วัน
5) การนำนํ้าส้มควันไม้ไปใช้ประโยชน์ทางการเกษตรต้องผสมนํ้าให้เจือจางตามความเหมาะสม เนื่องจากอาจเกิดปัญหาสารประกอบอินทรีย์บางชนิดที่อยู่ในนํ้าส้มควันไม้มีความเข้มข้นสูงเกินไปส่งผลให้เกิดการยับยั้งการงอก ทำลายการเจริญของระบบราก หรือทำให้พืชแคระแกรน ใบเหลืองซีด หรือใบไหม้รุนแรงถึงขั้นพืชตายได้
กระบวนการผลิตน้ำส้มควันไม้
เอกสารอ้างอิง
จิระพงษ์ คูหากาญจน์. (2559). น้ำส้มควันไม้. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2561, จากเว็บไซต์:
http://forprod.forest.go.th/forprod/woodenergy/PDF/public/5.%20เอกสารเผยแพร่น้ำส้มควันไม้.
สุหฤทธา เต่งแกว. (2558). การผลิตน้ำส้มควันไม้แบบถัง 200 ลิตร. สืบค้นเมื่อวันที่ 15 มีนาคม 2561, จากเว็บไซต์: http://krathumbaen.samutsakhon.doae.go.th.