ลำไยพันธุ์ดอ หรืออีดอ

Longan-002

 

เป็นลำไยพันธุ์เบา คือออกดอกและเก็บผลก่อนพันธุ์อื่น ชาวสวนนิยมปลูกมากที่สุด ราคาดี เป็นพันธุ์ที่เจริญเติบโตดี โดยเฉพาะในดินอุดมสมบูรณ์ และมีน้ำพอเพียง ทนแล้งและทนน้ำได้ดีปานกลาง พันธุ์ดอแบ่งตามสีของยอดอ่อนได้ 2 ชนิดคือ

* อีดอยอดแดง เจริญเติบโตเร็วมากเมื่อเปรียบเทียบกับอีดอยอดเขียว ลำต้นแข็งแรงไม่ฉีกหักได้ง่าย เปลือกลำต้นสีน้ำตาลปนแดง ใบแบนสีแดงปัจจุบันดอยอดแดงไม่ค่อยนิยมปลูก เนื่องจากออกดอกติดผลไม่ดี และเมื่อผลเริ่มสุกถ้าเก็บไม่ทันผลจะร่วงเสียหายมาก

* อีดอยอดเขียว มีลักษณะต้นคล้ายอีดอยอดแดง แต่ใบอ่อนเป็นสีเขียว ออกดอกติดผลง่าย แต่อาจไม่สม่ำเสมอ นอกจากนี้ลำไยพันธุ์อีดอยังแบ่งตามลักษณะของก้านช่อผลได้ 2 ชนิด คือ อีดอก้านอ่อน เปลือกของผลจะบาง และอีดอก้านแข็ง เปลือกผลจะหนาผลขนาดค่อนข้างใหญ่ ทรงผลกลมแป้น เบี้ยวยกบ่าข้างเดียว ผิวสีน้ำตาล มีกระหรือตาห่าง สีน้ำตาลเข้ม เนื้อค่อนข้างเหนียว สีขาวขุ่น เมล็ดขนาดใหญ่ปานกลาง รูปร่างแบนเล็กน้อย

 

คุณค่าทางอาหารของลำไย

 

เนื้อลำไยสดมีน้ำตาลอยู่ 3 ชนิด คือ กลูโคส ฟรุตโตส และ ซูโครส กรดอะมิโน อีกประมาณ 9 ชนิด  เนื้อลำไยอบแห้งมีเกลือแร่ที่มีประโยชน์ที่ร่างกายต้องการในปริมาณน้อยอยู่ด้วย เช่น ทองแดง สังกะสี แมงกานีส เป็นต้น

 

 

การวิเคราะห์ส่วนประกอบของลำไยสดและลำไยแห้ง

 

ส่วนประกอบของลำไย

 

เนื้อลำไยสด

เนื้อลำไยแห้ง

ความชื้น

ร้อยละ

81.10

17.80

ไขมัน

ร้อยละ

0.11

0.40

เส้นใย

ร้อยละ

0.28

1.60

โปรตีน

ร้อยละ

0.97

4.60

เถ้า

ร้อยละ

0.56

2.86

คาร์โบไฮเดรต

ร้อยละ

16.98

72.70

ค่าพลังงานความร้อน

กิโลแคลอรี / 100 กรัม

72.79

311.80

แคลเซียม

มิลลิกรัม / 100 กรัม

5.70

27.70

เหล็ก

มิลลิกรัม / 100 กรัม

0.35

2.39

ฟอสฟอรัส

มิลลิกรัม / 100 กรัม

35.30

159.50

วิตามินซี

มิลลิกรัม / 100 กรัม

69.20

137.80

โซเดียม

มิลลิกรัม / 100 กรัม

-

4.50

โปแตสเซียม

มิลลิกรัม / 100 กรัม

-

2,012.0

ไนอาซีน

มิลลิกรัม / 100 กรัม

-

3.03

กรดแพนโทธินิค

มิลลิกรัม / 100 กรัม

-

0.57

วิตามิน บี2

มิลลิกรัม / 100 กรัม

-

0.375

ที่มา : กรมวิทยาศาสตร์บริการ

 

ประโยชน์ของลำไย

1. ยับยั้งสารก่อมะเร็ง รศ.ดร.อุษณีย์ วินิจเขตคำนวณ อาจารย์จากภาควิชาชีวเคมี คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เผยผลวิจัยที่ได้นำเนื้อลำไยอบแห้งไปทดลองแล้วพบว่า เนื้อลำไยอบแห้งมีฤทธิ์ต้านความเป็นพิษต่อยีน โดยการวิจัยได้นำเอาสารก่อมะเร็งจากอาหารปิ้งย่าง อาหารทอดด้วยความร้อนสูง และควันบุหรี่ มาผสมกับสารสกัดลำไย ซึ่งพบว่า เซลล์มะเร็งมีการตายแบบธรรมชาติเพิ่มมากขึ้น อย่างไรก็ตาม การวิจัยนี้ยังคงต้องพัฒนาและต่อยอดองค์ความรู้ให้แน่ชัดกว่านี้ เพื่อตอบสนองความคาดหวังว่าจะใช้สารสกัดจากลำไยอบแห้งร่วมกับการรักษามะเร็งด้วยเคมีบำบัด หรือนำสารสกัดจากลำไยอบแห้งไปใช้ช่วยชีวิตผู้ป่วยมะเร็งในแง่อื่น ๆ เช่น ช่วยลดการใช้ยา หรือลดผลข้างเคียงจากการใช้ยาในอนาคต 

2. ช่วยย่อยอาหาร ลำไยสามารถช่วยกระตุ้นให้น้ำย่อยในกระเพาะอาการทำงานได้ และมีส่วนช่วยในการดูดซึมแคลเซียม เพิ่มแบคทีเรียที่มีประโยชน์ ลดแบคทีเรียไม่ดี ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรคในกระเพาะอาหารและลำไส้ได้

3. บำรุงร่างกาย บำรุงเลือด บำรุงประสาท บำรุงตา และบำรุงหัวใจ เพราะมีแร่ธาตุ วิตามินและสารอาหารที่มีประโยชน์อยู่มาก

4. บำรุงผิวพรรณ เนื่องจากลำไยมีวิตามินซีและสารต่อต้านอนุมูลอิสระที่มีประสิทธิภาพสูง และช่วยยับยั้งการสร้างเม็ดสีผิวเมลานิน จึงช่วยบำรุงผิวพรรณได้ รวมทั้งมีประสิทธิภาพดีกว่าเครื่องสำอางที่มีสารเคมีทั่วไปอีก

5. ลดอาการเครียด ลำไยมีวิตามินบี 12 ช่วยบำรุงสมอง รักษาอาการเครียด กระวนกระวาย แก้อาการอ่อนเพลีย

6. รักษาอาการอัลไซเมอร์ ในตำรายาจีนโบราณบอกเอาไว้ว่า การนำลำไยมาต้มกับโสม ให้ผู้สูงอายุหรือคนความจำไม่ดีดื่ม สามารถช่วยรักษาอาการอัลไซเมอร์ได้ เพราะโสมจะช่วยผ่อนคลายอารมณ์ และกระตุ้นการทำงานของสมอง ส่วนลำไยจะช่วยบำรุงสมองและทำให้ดื่มง่ายขึ้น

7. ป้องกันโรคโลหิตจาง สารอาหารในลำไยสามารถช่วยให้การไหลเวียนของเลือดและการดูดซึมธาตุเหล็กดีขึ้น จึงป้องกันโรคโลหิตจางได้

8. เติมความสดชื่นให้ร่างกาย เนื่องจากเป็นผลไม้รสหวานจึงมีคาร์โบไฮเดรตและน้ำตาลซูโครส กลูโคสสูง ซึ่งช่วยให้สดชื่นได้เร็ว ทำให้ลำไยเป็นผลไม้ที่ให้พลังงานกับร่างกาย กินลำไยแล้วจึงรู้สึกสดชื่นขึ้นได้ทันที

 

เอกสารอ้างอิง

สำนักส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 6 จังหวัดเชียงใหม่. (2550). ลำไย. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 มิถุนายน  

2561, จากเว็บไซต์: http://www.ndoae.doae.go.th/article2010/longan/longan2010.html.

สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา. (2548). ลำไยรักษามะเร็ง. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 มิถุนายน  

2561, จากเว็บไซต์: http://elib.fda.moph.go.th/library/default.asp?page2=subdetail&id=321